Staatshoofd zoekt onderdaan (redactioneel)

De Revisor 31 is te koop – het zal je niet ontgaan zijn. Maar waarom zou je hem kopen? Als de flaptekst een reclametekst is, dan is het Redactioneel de essayistische uitwerking ervan. Laat Lotte Lentes je overtuigen, en bestel ons nieuwste nummer (kan ook als e-book). Of word gewoon abonnee.

*

In de zomervakantie van 1998 bewoonde mijn buurmeisje Franca en ik voor drie dagen een boomhut op een stukje niemandsland aan de rand van onze achtertuinen. De boomhut bestond uit twee compartimenten: een woonkamer met een ingebouwde bank en tafel en een slaapvertrek waarin precies twee matjes pasten. We besloten naast de boom waarin de hut zich bevond, ook tien vierkante meter gras te confisqueren. We zetten het af met goudkleurig cadeaulint en doopten het geheel om tot ‘Koninkrijk Kakelbont’. Geen liefdevolle verwijzing naar ons favoriete kinderboek, maar een steek naar de kroon van Pippi Langkous herself. Zij een villa, wij een monarchie.
Na drie dagen ging het mis. Wat begon als een discussie over wier taak het was de hut schoon en opgeruimd te houden, eindigde in een uren durende onderhandeling over de verdeling van macht. Want wie bepaalde de regels in Koninkrijk Kakelbont en wie volgde ze op? We waren het erover eens dat twee kapiteins op één schip er eentje te veel was, maar geen van ons tweeën wilde de rol van onderdaan op zich nemen. Dat de boomhut door Franca’s vader was gebouwd, bleek uiteindelijk het argument dat alle andere argumenten van tafel veegde. Tegen de tijd dat ik geen enkele bewijslast meer kon verzinnen om tegen Franca’s vastberadenheid in te gaan, waren de onderlinge verhoudingen al dermate verpest dat ik direct van haar grondgebied werd verbannen. Ik moest onder het gouden cadeaulint door, een vernederende voetreis terug naar mijn slaapkamer tegemoet.

Dit nummer van De Revisor gaat over landen die niet bestaan. Landen die beweren onafhankelijk te zijn, maar niet als zodanig worden erkend of serieus genomen; zogeheten micronaties (niet te verwarren met ministaten of niet-erkende staten). Overal ter wereld zijn er mensen die het heft in eigen hand nemen – ze stichten uit onvrede, bewijsdrang, nieuwsgierigheid of uit hobbyisme hun eigen land. Op een verlaten marineplatform midden in de Noordzee bijvoorbeeld (Principality of Sealand), of in een caravan gestationeerd op het Beeston Regis Caravan Park in Sheringham, Engeland (The Copeman Empire) of rond een kunstwerk in een stadspark in Wenen (Republic of Kugelmugel). Sommige van deze micronaties zijn theoretische gedachte-experimenten die concepten als soevereiniteit en nationaliteit bevragen, andere zijn utopische voorbeelden van hoe een land zichzelf het beste zou kunnen organiseren. En dan zijn er ook nog de karikaturen van bestaande staatsbestellen, waarin gewone burgers zich voor even staatshoofd wanen in een uit de hand gelopen (en soms decennialang durende) performance.

De laatste bijdrage in de categorie ‘government’ op het forum van micronations.net luidt als volgt: ‘What is the day to day role/life of a dictator vs a democratic head of state?’ Er zijn acht reacties onder de vraag van GovLynxia geplaatst, waaronder een uiteenzetting over verschillende type dictators (mediageniek/mediaschuw, showpony’s/controlfreaks) en iemand die de contactpagina van het Witte Huis tipt, voor het opvragen van een lijst van dagelijkse beslommeringen van de president. ‘Day to day with both, is to show authority,’ antwoordt RJ the I als laatste.
De praktische vraag van GovLynxia is een van de minst populaire op het forum, veel liever wordt er gediscussieerd over abstractere thema’s als politieke ideologieën, diplomatieke betrekkingen of de waarde van nieuwe valuta door een bontgekleurde stoet aan zelfbenoemde koningen, hertoginnen, keizers, presidenten, ambassadeurs en tsaren. Het ene staatshoofd is serieuzer dan het andere. Voor sommigen is het stichten van een micronatie een waardig alternatief voor het oprichten van een politieke partij of het plegen van een coup, voor de meesten is het een uit de hand gelopen hobby. Ze ontwerpen vlaggen in Paint en verzinnen de meest idiote volksliederen, ze geven paspoorten en visa uit, zelfverzonnen valuta en postzegels, het liefst met hun eigen hoofd erop. Net als autofanaten die in hun vrije tijd een miniatuurversie van een Porsche 911 nabouwen, construeren deze mensen zo waarheidsgetrouw mogelijk een natiestaat.
Helaas wordt die laatste zelden met handleiding geleverd en dat zorgt op het forum voor de nodige vragen. Hoe voer ik vreedzaam oorlog? Wat is het e-mailadres van de vn? Hoe vind ik een bevolking? Of een bondgenoot? Hoe bereken ik de waarde van mijn valuta? Hoe schrijf ik een grondwet? Kan ik mijn vlag nog veranderen? Komt mijn micronatie op Google Maps? Hoe ga ik corruptie tegen als ik de enige bewoner ben? Legitieme vragen voor situaties die per definitie hypothetisch zullen blijven. Van de blauwe maandag dat ik politicologie studeerde is er weinig meer blijven hangen dan dit: een land = grondgebied + bevolking + bestuur. In Micronations: The Lonely Planet Guide to Home-made Nations is het volgende motto van Frank Zappa opgenomen: ‘You can’t be a real country unless you have a beer and an airline – it helps if you have some kind of a football team, or some nuclear weapons, but at the very least you need a beer.’ Vast een minder goede definitie dan die van de universiteit, maar wel eentje die meer tot de verbeelding spreekt. Wat definieert een land nou echt behalve praktische kaders als grondgebied, bevolking en bestuur? Hoe ver kun je gaan in het toe-eigenen van een paar kilometer aardoppervlak? En natuurlijk niet te vergeten: wat te doen met het kinderlijke verlangen over alles de baas te willen zijn, het juk van de onderdaan van je af te willen werpen, de boomhut te betrekken, het gouden cadeaulint te spannen, ter meerdere glorie van niemand anders dan jezelf.

In De Revisor #31 vragen we auteurs zich te laten inspireren door onbestaande landen. In hun verhaal, essay of in hun poëzie brengen zij een micronatie naar keuze tot leven of laten ze zich inspireren door het concept micronatie in het algemeen. We gaan onder andere naar EuroStaete en Sealand, ontvangen een g-g-gelukszoeker uit The Kingdom of Lovely, begeven ons in een studentenkamer die betwist gebied is geworden, denken na over het kosmische Raam, zoeken Tavolara op Langswater, engageren ons met het Groothertogdom Flandrensis en duiken in een Natie voor het verdwijnen. Nieuwe staten, nieuwe staatshoofden en nieuwe onderdanen. Wees welkom!

Namens de redactie,
Lotte Lentes