Steampunk

Miek Zwamborn woont sinds de zomer van 2016 op het eiland Mull aan de Schotse westkust waar ze samen met Rutger Emmelkamp aan een observatiepost op het meest zuidwestelijke puntje van het eiland bouwt, uitkijkend over de Atlantische Oceaan. Knockvologan Studies wordt een studieplek zonder muren, ontworpen als een levend archief en richt zich op de ruigte rondom. In ‘Gezonken Moer’ zoekt Zwamborn naar de details in die ruigte.

*

Vorige week vroegen we de lijstenmaker alias pompbediende en zijn geletterde vrouw te eten. Het was een heel gemoedelijke avond waar veel mensen die we nog niet kenden over de tong gingen. Zo ook Sorcha en Ringean: volgens onze visite sturen ze gecodeerde berichten naar de maan. Deze kaatsen terug en worden door andere zenders opgevangen die vervolgens als bewijs een postkaart retourneren. Het maakte ons nieuwsgierig naar de mensen met de satelliet in de tuin en we zagen al voor ons hoe we gezamenlijk een project zouden kunnen opzetten. Al binnen een week werd een ontmoeting geregeld. Vrijdagavond zouden we met zijn vieren bij het ‘orbit’-echtpaar dineren. ‘Is er een dresscode,’ vroeg ik Seònaid toen we een tijd afspraken. Nee, was het antwoord en toen opeens: ‘Nou ja misschien, ja, meestal tutten we ons wel op.’

Er zijn niet veel gelegenheden meer waarbij ik iets anders aanschiet dan mijn werkkloffie. Het belangrijkste hier is warm te blijven en omdat we zo veel aan het klussen zijn, zitten we meestal onder het stof, aarde of verfspatten. Heel soms is er een barn dance of een bruiloft en dan halen we de koffers tevoorschijn met de opgeborgen feestpakken uit ons vorige leven.

R. zag er goed uit in zijn driedelige donkerbruine wollen maatpak met vers gestreken overhemd en bijpassende manchetknopen. Ik voelde me een beetje opgelaten in de glanzende donkerblauwe plooirok, maar de rok zwierde zo gewillig rond bij de kleinste beweging, dat ik me plots kon identificeren met het lot van een galatenue dat tot in de eeuwigheid moet wachten.

Op de tenen van onze gepoetste schoenen probeerden we door de modder de auto te bereiken.  Wat niet lukte natuurlijk.

Bij aankomst in het dorp stonden Seònaid en Ailean al op ons te wachten. We zagen hun silhouetten door het raam van het halletje schemeren en nog voor we aanklopten, zwaaide de deur open. Seònaid droeg een bordeauxrode victoriaanse japon met diep decolleté en een zwart hoedje met voile waarachter haar gerimpelde gezicht schuil ging. Achter haar dook Ailean op, in rokkostuum met een cilinder. Zijn zwarte das was dubbel geknoopt. ‘Faithfully Double Windsor.’ Wij werden even vluchtig gescand. Deftig genoeg! Blijkbaar schepten de stoffen die onder onze regenjassen uitpiepten, voldoende vertrouwen en we schikten ons op de achterbank tussen de ingepakte lijsten die op volgorde van route klaar stonden om te worden bezorgd.

Een halfuur later werden we verwelkomd door Sorcha die eveneens een victoriaanse japon droeg, nog dieper van kleur dan die van Seònaid. Een groen fluwelen tuniek zorgde als complementaire tegenhanger voor een optimaal contrast. Met nog twee haarspelden in haar mond verontschuldigde ze zich voor het slechte weer. ‘Ha, wij hebben al veel over jullie gehoord,’ klonk het vanachter de deur waar een heer met een duikbril van tandwielen op zijn voorhoofd in een hoogglanzend paars gilet verscheen.

We werden omhoog geleid naar de zolderkamer en moesten naast elkaar op de bank plaatsnemen. Ringean zette een antiek apparaat op tafel dat we absoluut niet mochten aanraken omdat dat het einde van ons leven zou kunnen betekenen. We wachten braaf af tot iedereen zich rond de salontafel had opgesteld. Ringean draaide aan een van de slingers en er begon een vonk heen en weer te springen tussen de twee koperen bollen in. Trots bracht hij zijn zelfgebouwde elektriseermachine op volle toeren. Daarna was Ailean met zijn papieren exemplaar aan de beurt.

Na de vonkenregen vroeg Sorcha langzaam: ‘Zijn jullie niet bekend met Steampunk?’ Ze glimlachte, maar haar stem klonk teleurgesteld. Wij bleken niet de langverwachte zielsverwanten te zijn. R.’s zelfgebouwde periscoop en cracklebox en mijn hang naar de negentiende eeuw waren totaal verkeerd geïnterpreteerd, ‘maar,’ zei Seònaid, ‘jullie kunnen je bekeren en met ons uitverkoren eilanders terug in de tijd reizen, klokken bouwen, spelen dat er geen stroom is, alleen stoom, en je samen met ons zo af en toe in brokaat hullen.’