Alja Spaan (1957) is schrijver en kunstenaar. Haar huis in Alkmaar werd Atelier9en40 waarin ze tot 2013 kunst- en poëzieprojecten deed. Onder die naam gaf ze anderen en zichzelf uit. Ze verscheen ook in verzamelbundels maar werd bekend door de Turing 2015 waar zij de tweede prijs kreeg. We brengen twee gedichten van haar: ‘Richtingwijzer’ en ‘Speelgoed’.

richtingwijzer

Wij hadden geen honden. Wij kenden traag
lopende koeien die elkaar volgden op het
gladde pad, hun poten wegglijdend.

Ze kwamen altijd thuis. Hun lijven dampten,
de geur was vertrouwd. Je liep achter hen
en klapte in je handen.

Hij kent alleen de hijgende beesten die
schuddend en nat een ander pad namen
en pas na een tijdje naast je liepen.

Na nog langer is het vanzelfsprekend dat
de hond afslaat naar links als jij denkt
links te gaan. Zo is het ook bij mensen,

meent hij. Snuivend nemen we elkaar
waar maar het duurt even alvorens
wij aan elkaars bewegen

gewend zijn. Eerst is er nog het onduidelijk
passeren, dat wij nog steeds niet weten
hoe. En daarna weten wij het.

speelgoed

Zij laat haar borsten hangen, kniekousjes
net onder het weke vlees, alle

knoopjes gesloten over een blouse van
onbestemde kleur, bruine

randen langs pantoffels die ze aan haar
voeten laat, ze komt

niet buiten, zegt ze. Ze schuift naar mij omdat
ze daar eens woonde, kind bij

ouders die opeens dood waren. Met een
vinger tekent ze nog het behang, er

hing een hertje in borduursteken op de
kinderkamer, een vriend van draad.

Ik zie hoe jong ze was en hoe alleen
de dood maakt. Het lampje was oranje.

Pim te Bokkel (1983) publiceerde drie dichtbundels bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. In 2007 werd zijn debuut genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs. Dit is hoe een storm ontstaat verscheen als laatste. Bij de olieverfschilderijen van dode dieren en verwelkte bloemstukken van Pieter Knorr schreef hij de onderstaande gedichten. Nieuwsgierig naar de gehele reeks? Neem een abonnement.

*

Vervluchtigen

de magnolia blijft in de massieve vaas
in het moment waarop ze net het blad niet laat
ik wil het schilderij uit de lijst lichten
de twijg van het doek bevrijden
met de bloesem in een ruimte zijn
niet dat ze me stil en levenloos bekijkt
ze kijkt omhoog en strekt haar vleugelblad
alsof ze dreigt op te vliegen
het wit van de bloem gaat al op in de mist
die de grens met de achtergrond is
stof in de lucht die het licht weerkaatst
vocht uit de vaas dat als eau de cologne verdampt
voorbij mijn lippen gaat het
op in een weefsel vertakkende haarvaten
alles ademt opgelucht
opgenomen neemt de lucht ons op

 

Bij de geboorte van een veulen

uit de vrieskist gelicht
dooit uit de permafrost een veulen dat nog dood is maar de
hoop voedt dat de tijd wordt teruggedraaid wanneer je lang en
ernstig kijkt, alsof de herfst terugkeert als je het blad terug aan de
skeletten van de eiken hangt
een eerste lik
de streken die je tekenen als je zo opspringt
het negatief dan: tussen zwarte vegen de ruimte die je achterlaat
als je er niet meer bent en waar je nu verschijnt en nat nog droomt
dat je op ranke benen staat, als dorre takken die op breken staan
vastgelegd ben je, herboren
opgebaard
in de bekisting van een lijst

Alexander Baneman (Amsterdam, 1986) publiceerde eerder proza, poëzie en artikelen in diverse literaire tijdschriften, waaronder De Parelduiker, Liter, Kluger Hans en Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift. Momenteel werkt hij aan zijn debuutroman.

*

mijn hand een tong

in het huis zonder ramen moet ik komen spelen
zonder mijn autootjes mijn treinen mijn muziekdoos
jij bent het raam zegt de man van het huis
doe maar alsof alleen ik door je heen mag kijken

doe maar alsof er achter jou regen was en ik
overal snel de druppels moet tellen met mijn vingers
doe maar alsof je een steenkoud raam bent met erachter
veel wit en dat je kleiner wordt dat je kozijn kraakt
ril maar ja tril maar en kraak vooral met je mond

en dat het dan buiten leeg is maar ik wel blijf zoeken
doe alsof ik iemand mis met mijn hand als een tong
aan het glas ik sein naar je ogen die de lucht zijn
en mijn ogen waarin geen vergeving slaapt
je mond open is een tunnel waar ik doorheen moet

en dat ik dan mijn adem op je druk als een stempel
ik zal eerst even de kachel uitzetten zodat het echt is
doe maar alsof ik het ovengordijn ben als de lichten aan gaan buiten
doe alsof wij moeten wachten alsof hier niemand woont

Willem Thies (1973) was medeoprichter van het literaire punkrocktijdschrift Zeroxat. In 2006 debuteerde hij met de dichtbundel Toendra, die is bekroond met de C. Buddingh’-prijs. In 2008 volgde zijn tweede bundel, Na de vlakte, genomineerd voor de J.C. Bloemprijs, en in 2012 Twee vogels één kogel. Onlangs verscheen zijn vierde bundel: Meer mensen dan reddingsvesten.

*

Oma   op het kiezelpad in de zon   doek rond haar hoofd geknoopt
de schillen in haar schoot   het plonsen van de blanke   aardappelen in de teil
(voor het middagmaal   soep   een kom jus met champignons gebraden vlees)
klimop tegen de hoge schuurmuur   gegons van bijen en hommels   in de garage
sleutelt de nagekomen zoon   aan een crossmotor   tong uit de mond   mijn broer
en ik voor op de motor   tussen oom en stuur   slalommend   om hoekige strobalen
op de akker bij de Beekweg   de schuifdeur van de schuur   rollend over een rail
betonnen vloer   stalen treden naar hooizolder   snuivend en snorkend de varkens
voedertijd   snuit in de trog   wroetend   ik vang een muis   bij de staart
tussen de vier houten schotten   van een hok   de muis kromt zijn lijf   bijt
een ketting kleine gaatjes   in mijn hand   bloed   opa lacht   hoe lang
blijft een muis zwemmen   in een emmer water   glijdend langs de wand
ik zet hem uit in het maïsveld   hoop dat hij het overleeft   glad en nat zijn vacht
het andere, verre klimaat achter glas   zware tomatenplantgeur   dikke behaarde
stengel   stervormige kroon   kortademige tropentocht in de kas   opgepotte zon
rubberlaarzen schoongespoten en drogend in de melkkeuken koel   beschaduwd
de kersen trekken eksters   de mesthoop stoomt

 

Uitkijk

Een grassige heuvel overziet de haven. Bierflessen plaveien
het pad naar de bunker, plek om schemerige uren te doden.
De wind speelt orgel, een gespleten balk draagt een Christus.
Op het kruis spiedt kopschuddend een kraai, als vanaf een uitkijkpost
boven in een mast. Hij waakt over de verdronkenen, de vermisten.
Het onvaste vlak van de zee: een wiegende zerk. Ik ken een beeldhouwer
die alleen in zijn hoofd schept, hij laat zijn zwaard het water klieven.
Landinwaarts strekken de koolzaadvelden zich uit, zo geel dat de zon
teleurstelt.

F. Starik (1958) is dichter en schrijver. Moeder doen, het relaas over een demente moeder en een mantelzorgende zoon, beleefde recent een derde druk. Zijn tiende bundel Staat verschijnt vandaag. Presentatie om 19:00 in Kapitein Zeppos te Amsterdam. 

*

Tafel

Voor wie het leuk vindt om op een tafel te klimmen
— en dat vind ik — om een toespraak te houden
iets voor te dragen, een lied te zingen
of gewoon om de wereld eens
vanuit een ander standpunt te bezien:
het nadeel van de tafel is de rand.

Toch is de rand van de tafel noodzakkelijk.
Zonder rand was de tafel geen tafel maar
een wereld die geen einde nam
en voor je het weet
staat er een uitvinder op
en noemt de zee die hij aanschuift stoel.

Baas

In maart kocht ik een fraai kostuum
van Afrikaanse snit. In de winkel paste ik de jas
die paste en geloofde ik de broek. Thuisgekomen
hield ik de broek voor mijn been en zag
dat de broek te lang voor mij was
borg het pak licht teleurgesteld in de kast
en dacht voortaan iedere dag even aan de broek
die me niet past. Het werd april, zelfs mei.
Nog deed ik niets. Toen brak de dag aan
dat ik het pak uit de kast tevoorschijn haalde
dat ik de broek nu echt aantrok en zag dat het klopte
de broek was te lang. Ik zou hem moeten inkorten, maar hoe.

Een zomeravond, augustus, nauwelijks televisie
stelde ik de strijkplank voor de beeldbuis op
nam spelden uit de speldendoos
de kaart met plakzoomband
ging aan de slag met naald en draad en streek
de plooien glad, de broek op maat, voegde
de daad bij waaraan ik maanden dacht.
September. Een pak dat past
en dat ik nooit zal dragen.

Al is de broek niet meer te lang
de zoom is veel te dik en bobbelig geworden
en glimt waar ik hem te lang en te heet heb gestreken.
Niet glad.

Je ziet heel erg dat die jongen zijn broek
zelf even op maat dacht te maken.
Ik heb het leuke pak, weer maart, niet weggegooid.
Ik zin op een list. Iets met een schaar.